Ieder jaar maakt het Comité Champagne in Epernay bekend wat de oogstdata zijn per ‘cru’ (gemeente) en per druif. Eerder dan de afgegeven data mogen de wijnboeren niet beginnen met oogsten. Dit jaar is de eerste oogstdatum vastgesteld op maandag 2 september 2019 (21-08-2018, 26-08-2017) voor Balnot-sur-Laignes in de Aube voor alle drie de druiven. Overigens mag een boer zelf besluiten of hij nog even wacht met de oogst.
De startdata vallen dit jaar tussen 2 september en 16 september (o.a. Champlat-Boujacourt in Vallée de La Marne). De afstand tussen beide dorpjes is ongeveer 160 km hemelsbreed. De oogstdata zijn uiteraard ieder jaar anders omdat elk jaar klimatologisch anders is. Denk aan de (fysieke en fenolische) rijping van de druiven, potentiële alcoholniveaus en de natuurlijke zuurgraad. Het is dan ook van het grootste belang om het juiste moment te kiezen om te oogsten.
Als leidraad geldt dat de oogst 100 dagen na de bloei van de druif met kleine witte bloemetjes kan starten. Dit is in de loop der jaren vervroegd naar 96 à 97 dagen. Toch kan de rijping elk jaar weer anders zijn. De vaststelling van de oogstdata wordt ieder jaar uitgevoerd door een observatienetwerk. Vanaf het moment dat de druif begint te veranderen van kleur (véraison) worden 2 keer per week monsters genomen op circa 450 druivenvelden in de gehele Champagne.
Deze monsters worden gecontroleerd op de mate van verkleuring, gemiddeld gewicht, geschatte suikergraad, de totale zuurgraad en op de aanwezigheid van grijze rot. Deze grijze rot en de meeldouwschimmel lagen vaak op de loer dit seizoen en zal de data in enkele gebieden ongetwijfeld hebben beïnvloed dit jaar. De metingen worden vervolgens dezelfde dag nog doorgegeven aan het laboratorium van het officiële Champagne Comité die de resultaten vaststelt voor elke wijngaard en die vergelijkt met de gemiddelde waarden. Op basis van de resultaten krijgt elke gemeente en druivenras zijn eigen startdatum toegewezen.
In de andere departementen volgen ze overigens allemaal snel en zullen de meesten aan het oogsten zijn vanaf 9 september. Hoewel de gemiddelde boer 1,5 hectare wijngaard heeft zijn deze veelal verdeeld over verschillende gemeentes. En is er om die reden een strakke planning waar er wanneer geoogst wordt. Zo is de Aube traditiegetrouw als eerste aan de beurt aangezien het (land)klimaat daar zonniger is.
De oogst van de Chardonnay-druif start vaak wat later dan de andere 2 druivenrassen. Dit jaar zien we dat de data veelal hetzelfde zijn als die van Pinot Noir en Meunier. Danwel dat de Chardonnay zelfs eerder mag worden geoogst in een enkele gemeente zoals in Ambonay en Bisseuil. Overigens gaat het hier dan om 1 of 2 dagen eerder.
Onze champagneproducenten hebben uiteraard ook wijngaarden in verschillende gemeentes. Als we echter kijken naar de ‘thuisbasis’ dan zijn dit de oogstdata:
Landreville – Côte des Bar (Petiteaux)
Alle druiven vanaf 5 september
Meurville – Côte des Bar (Rémi Leroy)
Pinot Noir en Meunier vanaf 5 september
Chardonnay vanaf 7 september
Avize – Côte de Blancs (Corbon + Barbier + Etienne Calsac)
Alle druiven vanaf 9 september
Vrigny – Vallée de la Marne (Lelarge-Pugeot)
Meunier vanaf 9 september
Chardonnay en Pinot Noir vanaf 13 september
Damery – Vallée de la Marne (Goutorbe-Bouillot)
Chardonnay en Meunier vanaf 9 september
Pinot Noir vanaf 12 september
Vertus – Côte de Blancs (Person)
Alle druiven vanaf 10 september
Prouilly – Massif de Saint Thierry (Goulard)
Alle druiven vanaf 10 september
Brouillet – Vallée de l’Ardre (Aspasie)
Alle druiven vanaf 12 september
Niet alleen de data worden door het Comité Champagne bepaald maar ook de maximale opbrengst per hectare. Dit jaar is dat 10.200 kg/ha (5,5% lager dan vorig jaar met 10.800 kg/ha vorig jaar). Overigens wordt verwacht de boeren deze mogelijk opbrengst niet bereiken vanwege de hitte in de zomer. Zo heeft de wijnmaker van Bollinger reeds aangegeven dat ze bijna 20% van de eigen oogst kwijt zijn vanwege het weer. Zo was er begin augustus de hittegolf met op sommige plekken zelfs tot 42 graden Celcius waardoor de druiven zijn verschrompeld, ‘échaudage’ genoemd.
Dit jaar is het niet toegestaan extra te oogsten voor de ‘reserve’. Dat maximale limiet hiervoor is 8000 kg/ha. En op dit moment is er reeds ‘in reserve’ 7,750 kg/ha.
Al deze aantallen hangen samen met de verkoop van de champagne en de verwachte ontwikkelingen met betrekking tot de verkoop.
We zullen in ieder geval nog even geduld moeten hebben om te weten hoe de oogst dit jaar uitpakt. Eerst moet er hard gewerkt worden om de druiven allemaal handmatig te oogsten zoals verplicht is in de Champagne.
Veel succes voor de boeren en plukkers!
—